Supak sa Anti-Terror Bill

Hapit nata makasabot nato ang kamatuoran sa nawong sa gobyerno: usa ka tambutso na gilupigan ang tanang tao samtang gi-sangga ag mga kaibog sa mga gahuman. Bag-o pa nga nag-estorya ag uban ug Lockdown ug Quarantine sa panahon sa COVID, naa nay problema sa pag-usab sa Human Securuty Act, usa ka balaod nga nagdikta sa unsa man ag terrorismo. Paghuman ug pipila ka adlaw sa pagpolitika, pamakak ug pag-sangil, binuga sa kamara ag 2020 Anti-Terror Act (ATA).[1]

Sulod ani, pinuntarya sa gobyerno ag bisan unsag mga katungod na gisaad sa konstitusyon nga gitirada sa administrasyon sa ilang pagpatay nga walay hukom ug pag-abuso sa katungong pantao. nga nakakitil ug 5,000 ka kinabuhi ug nakalinog sa ubang di maihap.[2]

Sa Feb 28, 2020, gipasa sa Senado ang ilang saysay sa ATA, 19 ag ningboto alang niini, 2 ra ag ningboto ug dili.[3] Nagyawyaw pa ag mga kongresista sa mga maayo ug peligro ini.[4] Pero, sa Mayo 29, 2 ka komplot ag nagaprubar sa ATA.[5] Samtang daghan ang nangamatay sa kinadak-an nga krisis ining siglo, walay pake ag gobyerno. Pinahimuslan kita sa Kamara samtang nahilawom ta sa pandemya ug ang mga pagsobra sa gobyerno.

Ang Sambingay sa Insurhensiya

Daghang naglahi-lahing mga grupong insurhensiya na anaa sa atong nasod, ilang primerong tinguha ang maghulga sa pagdait o pagdaog sa mga nanginansya niini: and mga Maginoo. Prominente ag mga seperatistang Bangsamoro (MNLF, MILF), Islamista (BIFF, ASG, Maute-ISIS)[6] ug mga Komunistang partido (CPP-NPA-NDFP ug nahibilin sa MLPP-RHB)[7] kaning mga militanteng grupo nga naay ila-ilang mga pagsalig ay nag-opera pila ng napuloan ang milabay sa tanang kapuloan samtang naghagit sa pwersa sa gobyerno sa rural ug metro nga lugar sa tibuok nasod.

Nasa aning sabongan sa insurhensiya nga sa 1996, ag kanhing Senador Enrile ay nagpaila ug usa ka balaoron na makagama ug legal na pamalibad sa terrorismo ug ang pwedeng buhaton sa pulis ug militar para sa pagsikop sa mga “terrorista.”[8] usa ka gilasawong saysay ining balaoron ang nahimong Human Security Act, na gilagdaan ni kanhi presidente Arroyo sa 2007.[9] Pero, ang pangutok gikan niadto ay nahulma sa panahon ni Rodrigo Duterte. Gitugot ug gisangpit ni Duterte na ipatay ang mga giilhan kunong adik sa iyang kompanya kontra-droga.[10] Giingnan pa gani niya ang iyang mga sundao nga pusilon ang bisong sa mga amazones, usa ka klarong paglapas sa balaong panggubat.[11]

Mentras, ang mga Pulis ug Militar ay nagsige ug dakop sa mga kritiko sikway sa ilang intensyon.[12] Naa pa g’ay kaso na ag mga mang-uuma, trabahador ug aktibista gipatay sa ing-a’ng “pagsugpo sa terrorismo.”[13] Maot pa niini, ang mga yutang lumad sa Lumad ay gikawatan ug daghang kapintas ang sige’g gihimo sa ilang dakbalangay.[14]

Tuo’g wala, sa ngalan sa seguridad sa tanan, ang karong administrasyon ay nakahimo ug dakong kalapasan sa katungong pantao. Bisan gani ang mga opisyal, sibil ug militar, ay nanawagan sa pagpahauli ug pagpalig-on sa mga balaod nga magpahayahay para nila, para makakuha sila ug daghang biktima ug katigayonan kintahay. Apil niini ang tumong ni Año nga ibalik ag Anti-Subversion Law nga gigamit para lang sa mga Komunista ug ilang mga alyado.[15]

Inianing kahinabi, wala’y pwede mu-ingon nga dili suspetso ang tumong sa gobyerno para sa pagbag-o sa kahulogan sa terrorismo, ug paglawig sa silot nga ihatag sa mga gitahap ug sinilotan.

Pagbasa Sulod sa Linya

Sulod sa senado, kining balaoran ay gi-suwat ni Lacson, para kuno “to provide a strong legal backbone to protect our people from the threat of terrorism, and at the same time, safeguard the rights of those accused of the crime.”[16]

Gilain inuon ang kahulogan sa terrorismo sulod aning balauron. Mubo-on, sa ato, ang terrorismo ay usa ka PUNDOK sa mga tao nga sa ilang panan-aw ay daotan sa ilang sosyal, kultural, ekonomiyang edipisyo sa estado, nga pwedeng makahimo ug sipala laban sa ilang mga gitag-iya o personal ug pagbanwag sa ubang tao para muanib sa ilang tumong.

Ilawom sa gitanyag, ang mga gisuspektahang “terrorista” ay pwede kaptan ilawom sa 60 ka adlaw nga wa’y warrant. Gawas niini, ang 60 ka adlaw ay pwede pu’ng gamiton para sa panglili sa bisag unsang gadget nga gisumpay sa internet: telepono, computer o bisag unsa, pwede malilian sa gamay nga suspetsa sa pulis o militar. Gipasabot ini nga ang kaluwasan sa pagbuhat, pagtapok, ug bisan pud sa konsensya’y pwede ma-among-among sa unang higayon nga mailhan kuno siya ug “terrorista.” Bisag unsa kagamay nga himuon sa mga suspetsado mahimong “terroristang buhat” ug masilot sa estado sa mga pamaaging walay hukom.

Paghuman ug hukman, tanang mga, “nag-tanyag, bansay, pagdaot ug salmot” sa “pag-plano, pagbansay ug pagtuman sa bisag unsa nga terroristang atake” ay pwede mapriso pangkinabuhi. Sama niini ang mga “manglulunggo ug nagsuporta sa terroristang organisasyon.” Mas maubos ag silot kung “naghulga sa paghimo ug terrorismo, paghikayat sa uban para niini, boluntaryong pagapil sa terroristang grupo, o pahimo nga accessorya sa bisag unsay buhaton nila.” Kung mubo-on, bisag kinsa nga ma-taho sa “grupong terrorista” ay pwede ma-silotan ug krimen ilawom aning balaod.[17]

Walay Pulos o Hinungdan

Tanan ta makaingon nga ag seguridad sa tanan ay primerong halibot sa atong katilingban. Atong kahilawason ug sa atong mga kauban, pamilya ug komunidad ay parte na sa taras sa atong Kalahiran siglo nang nakalabay. Kung ang kaayohan ay nalapasan, pwede ta mag-takop ug makigbisog para mahauli ni sa ila. Dunggaba siya, Dunggaba mi.

Pero ag gobyerno’y nuon primerong tigkalapas sa atong karangpili, seguridad ug katungod nga mabuhi. Bisan kon problema ni sa pagtrabaho, Katungong sibil, lumad o kinabuhi sa tao, ang estado ay sige’g muannib sa mga gahuman.

Pero, and Ang estado ra’y naay kabisog na makaingon kung kinsa ay hulga sa publiko, kung unsay terrorista o dili. Ilawom sa balaoron, bisag unsa nga organisasyon ay pwede mahimong kinadaotan basta naa daw “ebidensiya” para niini para i-silot. Bisag kinsa nalang ay pwede mahimong terrorista kay ning-ingon sila na dapat ipalayas ag karong presidente, ningtungha ug rally na nahimong “seryosong hulga” kalit-kalit o bisan gani nagshare ra ug posts ug ning PM sent sa ilang mga supak sa gobyerno. Pwede sila masilotan ug tag-as nga panahong gi-priso para makusog ang makak laban nila. Pila na ka tuig na ag mga nanaway ay gipangpatay nga walay pruweba gikan sa taas. Mga estudyante, union leader ug bisag mga datu sa mga lumad sa Mindanao ay gihasol ug gilutos tungod sa ilang mga talan-awon. Tungod kay gipasa ang ATA, bisan kinsa nga giaway sa mga manlulupig ay pwede mapalas sa nawong sa kalibutan. Bantog ra nga daghang tao ay muingon nga Martial Law ni gawas sa ngalan.

Ang Paghasi sa Kontra-Hasi

Sumala ni Mikhail Bakunin:

“Ang tao ay makaamgo sa iyang pagkaiya-iya ug iyang pakig-uban sa palibot niya, tungod lamang ni sa iyang paghago sama sa paghago sa tanan”[18]

Gibasabot niini nga ang pagiya-iya ay pwede ra makuha kung ang tanang tao mag-aho-aho. Ang pagiya-iya ay pwede ra maamgo kung ang pagtuo ug lihok ay masabtan sa isigkatao. Ang kamatuoran nga ang atong konsensya ay pwede maliso sa bisag kinsa nga manlupig ay nagpasabot nga ang atong pagaho-aho ay pwede masilotan tungod kay giaway niini ang gahum.

Kung musugod natong magisip aning realidad, masayod na jud nato nga wala jud ta nahilawas. Naa man kita’y kagawasan online, nga maka-saad ta sa ating opinion ug pagbatok, ug paglihok sumala sa atong pagtuo ug tumong. Pero kung musugod natang manghasmag sa mga gahuman ug i-lantad ag ilang mga kamaluyahon ug sala, himuon nila sa ilang makaya nga hilumon kita ug itago sa yanong panan-aw. Daghang tuing na ning matamata sa demokrasya’y naghari sa kapuloan. Pero sa tinuod, wala ni lain gawas sa usa ka dula nga giduwa sa mga dato ug magagahom para mahimo silang mas dato ug magagahom. Kaning Bill ay milantad nato sa mga balaod sa ilang giduwa

Usa ka katilingbang nahigugma sa kagawasnan, katilingbang nagrespeto sa kagawasnon, ay dili na magsalig sa usa ka panon para sila’y malipod ug ma-alagad, para ra sila’y magtiklo sa mga protesta, mag-diskriminar sa pagkalaki o pagkaputi, ug mupata’y nga walay pagmahay. Kina’y nagila ug murespeto sa autonomiya sa kada-tao, ag abilidad nilang muhunahuna, mamaba, ug mulihok sa gusto nila ug ag gahum para malipod ag ilang kaugalingon apil ang ilang katumong sa hulga sa “terrorismo” nga gikan sa pulis, amo ug opisyal sa gobyerno

Dugay pa hangtod pwede natong makalaraw magtukod ug bag-ong katilingban. Karon, makalantaw nato ag atong kagawasnong nahibilin samtang napukan kita sa tirania ug pasismo. Nakakita nato ang nahitabo sa Bolivia, Estados Unidos, ug Hong Kong. Kung dili mawa ning balaora, makakita pud ta ani sa Pilipinas. Dili ra ni isyu sa mga Libertario ug Anarkistang Pilipinhon. Isyu pud ni sa tanan sa kapuloan yam-angan sa edad, kinatawo, pagtuo o tuong politiko. Kung makabawi ag estado gikan namo, unsa kaha kadaghang ilang i-angol? Gawas pa, paunsa nato makasalig sa mga pasistang mga tinuod nga terrorista?

[1] See a report on the proposed law: Neil Arwin Mercado, “Longer warrantless detention among features of Lacson anti-terror bill.” Philippine Daily Inquirer. October 02, 2019. https://newsinfo.inquirer.net/1172687/longer-warrantless-detention-among-features-of-lacson-anti-terror-bill

[2] See a list of some of the victims: Jodesz Gavilan, “LIST: Minors, college students killed in Duterte’s drug war.” Rappler. October 21, 2019. https://www.rappler.com/newsbreak/iq/179234-minors-college-students-victims-war-on-drugs-duterte

[3] Op. Cit. Neil Arwin Mercado, “Longer warrantless detention among features of Lacson anti-terror bill.”

[4] Filane Mikee Cervantes, “House panels OK non-contentious provisions in anti-terror bill.” Philippine News Agency. March 10, 2020. https://www.pna.gov.ph/articles/1096093

[5] Filane Mikee Cervantes, “House panels approve anti-terror bill.” Philippine News Agency. May 29, 2020. https://www.pna.gov.ph/articles/1104372

[6] See the report: Agence France-Presse, “Tracing back the Philippine Muslim conflict.” Rappler. October 7, 2012. https://www.rappler.com/nation/13759-tracing-back-the-philippine-muslim-conflict

[7] See the report: Alan Robles, “Explained: the Philippines’ communist rebellion is Asia’s longest-running insurgency.” South China Morning Post. September 16, 2019. https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3027414/explained-philippines-communist-rebellion-asias-longest-running

[8] Janess Ann J. Ellao, “Human Security Act: ‘Draconian, Fascist.’” Bulatlat. August 11, 2007. https://www.bulatlat.com/2007/08/11/human-security-act-‘draconian-fascist’/

[9] GMANews.TV, “Arroyo to sign proposed anti-terror law Tuesday.” GMA News Online. March 5, 2007. https://www.gmanetwork.com/news/news/nation/33045/arroyo-to-sign-proposed-anti-terror-law-tuesday/story/

[10] Sofia Tomacruz, “Duterte: It is my job to kill.” Rappler.com. March 10, 2020. https://www.rappler.com/nation/254037-duterte-says-job-to-kill

[11] Paterno Esmaquel II, “Duterte defends ‘shoot in the vagina’ remark.” Rappler. February 26, 2018. https://www.rappler.com/nation/196966-duterte-defends-shoot-female-rebels-vagina-remark

[12] See for example the harassment of mutual aid activities during the pandemic: Rambo Talabong, “10 feeding program volunteers arrested in Marikina.” Rappler. May 1, 2020. https://www.rappler.com/nation/259615-feeding-program-volunteers-arrested-marikina-may-2020
See also the harassment of benign May Day protests: Eimor Santos, “Cases filed vs. 18 ‘protesters’ arrested in Quezon City.” CNN Philippines. May 2, 2020. https://cnnphilippines.com/news/2020/5/2/Alleged-Labor-Day-protest-Quezon-City-cases.html

[13] See for example a report on the killings perpetuated on the island of Negros: Ronalyn V. Olea, “Negros killings, ‘a war against unarmed civilians’ — groups.” Bulatlat. July 27, 2019. https://www.bulatlat.com/2019/07/27/negros-killings-a-war-against-unarmed-civilians-groups/

[14] See for example the report: Cristina Rey, “Increased militarization under martial law threatens Lumad teachers in the Philippines.” Intercontinental Cry (IC). July 15, 2017. https://intercontinentalcry.org/increased-militarization-martial-law-threatens-lumad-teachers-philippines/

[15] Janella Paris, “Proposed anti-subversion law a ‘repressive weapon’ – law group.” Rappler. August 17, 2019. https://www.rappler.com/nation/237963-law-group-says-anti-subversion-law-repressive

[16] Op. Cit. Filane Mikee Cervantes, “House panels OK non-contentious provisions in anti-terror bill.”

[17] Taken from the contents of the bill itself. See: Senate Bill No. 1083 “The law on the prevention of terrorist acts of 2020.” https://senate.gov.ph/lis/bill_res.aspx?congress=18&q=SBN-1083

[18] Mikhail Bakunin, “Man, Society, and Freedom.” The Anarchist Library. https://theanarchistlibrary.org/library/michail-bakunin-man-society-and-freedom